ประวัติศรคีรี ศรีประจวบ นักร้องลูกทุ่งเสียงดีจากเมืองแม่กลอง ผู้สักสาริกาลิ้นทองกับอาจารย์รื่น นิลแนบแก้ว

ภาพถ่ายศรคีรี ศรีประจวบ กับครูไพบูลย์ บุตรขัน

ศรคีรี ศรีประจวบ เป็นนักร้องลูกทุ่งเสียงดีจากเมืองแม่กลอง เกิดวันที่ ๔ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๗๘ ที่บ้านหนองอ้อ ตำบลบางกระบือ อำเภอบางคนที จังหวัดสมุรสงคราม เขาบันทึกประวัติตัวเองไว้สั้นๆ เมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. ๒๕๑๕ ไว้ดังนี้

"ชื่อจริงของผมชื่อ สงอม (ชื่อเล่น น้อย) นามสกุล ทองประสงค์ ผมเรียนจบ ป.๔ ที่โรงเรียนพรหมสวัสดิ์สาทร (โรงเรียนวัดตะโหนดราย) จบมาก็ช่วยพ่อแม่ปาดตาล (มะพร้าว) ปืนต้นตาลทุกวัน มันเหนื่อย ก็เลยหยุดพักบนยอดตาล จนหายเหนื่อยแล้วค่อยทำงานต่อ

เพลงที่ชอบร้องก็มี เสือสำนึกบาป ชายสามโบสถ์ เพราะตอนนั้นเพลงของ คำรณ บุญเลิศ คชายุทธเดช(ช้างใหญ่) สัมบุณณานนท์ ฮิตเป็นบ้าเลย

ตอนนั้นอยากเป็นนักร้องใจแทบขาด เวลามีวงดนตรีของพยงค์ มุกดา มาแสดงใกล้บ้าน ผมจะไปสมัครร้องเพลงให้ครูพยงค์ฟัง แกบอกว่า ให้ไปหัดร้องมาใหม่ พยายามอยู่ ๒ ครั้ง ครูพยงค์บอกว่ายังไม่ดี ผมเลยเลิกไปเอง

ตอนนั้นพออายุ ๒๐ ปี บวชได้พรรษาหนึ่งก็สึก พ่อไปซื้อไร่ที่อำเภอปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ตอนนั้นเขากำลังทำไร่สับปะรดกัน"

ราวปี พ.ศ. ๒๕๑๐ น้อยอายุได้ ๓๒ ปี ยามว่างจากทำไร่สับปะรดก็ตั้งวงดนตรีเล็ก ชื่อรวมดาววัยรุ่น รวบรวมชาวไร่สับปะรดมาฝึกร้องเพลง รับงานแสดงเล่นกันแบบสนุกๆ ในย่านไม่ไกลจากบ้าน ต่อมาเปลี่ยนชื่อวงเป็นรวมดาวเมืองปราณ โดยมีน้อยซึ่งเป็นหัวหน้าวงใช่ชื่อว่า "ศรชัย ทองประสงค์"

ปี พ.ศ. ๒๕๑๒ เป็นจุดเปลี่ยนชีวิตของนักร้องหนุ่มใหญ่ "ประหยัด สมานมิตร" ผู้ว่าฯประจวบคีรีขันธ์เปลี่ยนชื่อให้ใหม่เป็น "ศรีคีรี ศรีประจวบ"

ต่อมา...หลังจากศรคีรีเทียวไปเที่ยวมาอยู่หลายครั้งระหว่างปราณบุรีกับกรุงเทพฯ เพื่อมาขอฝากตัวเป็นศิษย์ครูไพบูลย์ บุตรขัน ที่บ้านแถวปทุมวัน (แถวห้างมาบุญครองในปัจจุบัน) ในที่สุดครูไพบูลย์ก็ตอบรับ พร้อมกับแต่งเพลงให้ร้องบันทึกแผ่นเสียง

ความดังของเพลงชุดแรกสนั่นหวั่นไหวเปรียบได้กับเสียงพลุแตกก็มาเยือนในทันที เมื่อศรคีรีร้องเพลงบันทึกแผ่นเสียงชุดแรกช่วงปลายปี พ.ศ. ๒๕๑๒ ได้แก่ เพลงน้ำท่วม วาสนาพี่น้อย แม่ค้าตาคม บุพเพสันนิวาส รวมทั้งเพลงพอหรือยัง โดยมีครูชลธี ธารทอง ประพันธ์คำร้องและทำนอง และเพลงบางช้าง ซึ่งศรคีรีประพันธ์คำร้องและทำนอง

ผลงานเพลงชุดต่อๆ มาก็ไม่สร้างความผิดหวังให้แฟนเพลง เพลงคิดถึงพี่ไหม ประพันธ์คำร้องและทำนองโดยครูพยงค์ มุกดา ที่มีทิว สุโขทัย บันทึกแผ่นเสียงไว้เป็นคนแรกแต่ไม่ดัง

แต่ครั้นศรคีรี นำมาบันทึกเสียงใหม่กับโด่งดัง ด้วยลูกเอื้น ลูกคอแพรวพราว แสดงให้เห็นถึงความเหนือชั้นในการขับร้อง

โรงภาพยนต์หลายแห่งที่วงดนตรีศรคีรีเดินสายยกคณะไปแสดงในต่างจังหวัด ถึงกับวิกแตก เช่น ที่จังหวัดระนอง ช่องที่เปิดขายตั๋วกระจกแตกบาดคนได้รับบาดเจ็บเพราะแย่งกันซื้อบัตรเข้าชม

ความดังของนักร้องและเพลงชนิดฟ้าสะท้านดินสะเทือน ทำให้คิวงานการแสดงถูกจองเต็มเหยียดตลอดทั้งปี พ.ศ. ๒๕๑๓-๒๕๑๔ ต่อเนื่องไปถึงเดือนเมษายน พ.ศ. ๒๕๑๕

ศรคีรีมีพรสวรรค์ ร้องเพลงไหนก็ดัง มนต์ขลังของจากเสียงร้อง ทำให้ครูไพบูลย์เอ่ยปากบอกกับครูสุรินทร์ ภาคศิริ นักประพันธ์เพลงในสังกัดว่า "มีแต่ศรคีรีที่จะปราบรุ่งเพชร (แหลมสิงห์)"

แทบจะไม่มีใครรู้ว่า ศรคีรีผู้ได้ฉายาว่าเป็นเพชรน้ำเอกเมืองแม่กลอง ราชาเพลงหวาน ขวัญใจภูธร มีความเชื่อในเรื่องไสยเวทย์เสกเป่า นับถือเครื่องรางของขลัง เสริมส่งให้กลายเป็นนักร้องดางรุ่งพุ่งแรงที่หาใครมาทาบรัศมีได้ยาก

พูพาน เพชรปฐมพร (เดิมเขียนชื่อด้วย ภ - ภูพาน ต่อมาเปลี่ยนเป็น พ) และประสพโชค มีลาภ สองนักร้องที่ร่วมวงดนตรีกับศรคีรี มีความใกล้ชิดสนิทสนมกับศรคีรีเป็นพิเศษ ต่างยืนยันตรงกันในเรื่องนี้

เขากล่าวว่า ทุกครั้งที่ศรคีรีพูดคุยหรือร้องเพลง จะไม่อ้าปากกว้าง ที่สำคัญเวลาหัวเราะ จะต้องเอามือมาปิดที่ปากตัวเองไม่ให้ใครเห็นฟัน

"เท่าที่ผมคุยกับพี่น้อย ศรคีรี แกเคารพนับถืออาจารย์รื่นมากทีเดียว อาจารย์รื่น นิลแนบแก้ว อยู่แม่กลอง เป็นคนสักยันต์ สักน้ำมัน แล้วก็สักเมตตามหานิยม" พูพาน วัย ๗๔ ปี กล่าว

"พี่น้อยบอกกับผมว่า อาจารย์รื่นสักไว้ที่ฟัน เหมือนสาลิกาลิ้นทอง ด้วยเหตุที่ฟันมีรอยสัก เวลาพี่น้อยคุยกับใคร ถึงตอนแกหัวเราะ ซึ่งปกติจะต้องอ้าปากกว้าง คนจะเห็นฟัน แกจะยกมือขึ้นมาปิดที่ปากทุกครั้ง ไม่ให้ใครเห็นฟัน แกอาจจะอาย ผมก็เลยไม่รู้ว่าฟันพี่น้อยเป็นอย่างไร" พูพานพูดพลางยอกมือมาปิดปากตัวเองแสดงท่าทางประกอบให้เหมือนพี่น้อย

ด้านประสพโชค มีลาภ วัย ๗๙ ปี เจ้าของผลงานประพันธ์เพลงดัง อาทิ หลวงปู่ทวดเหยียบใจ ไปบ้านคุณอา ขับร้องโดย โรม ศรีธรรมราช กล่าวว่าเท่าที่อยู่ใกล้ชิดกับศรคีรีมาตลอด ไม่เคยเห็นพี่น้อยยิ้มเลย ไม่รู้เพราะอะไร เป็นไปได้ที่จะไปลงอักขระที่ฟันและที่ลิ้นมา จึงไม่อยากให้ใครเห็นฟัน

"พี่น้อยห้อยพระเต็มคอด้วยสร้อยสแตนเลส แกนับถือเครื่องรางของขลังก่อนจะออกจากหลังเวทีมาร้องเพลงหน้าเวที แกจะยืนพนมมือท่องมนต์อธิฐานขอพร จากนั้นจึงก้าวเดินออกไปร้องเพลง" ประสพโชคกล่าว

ภาพถ่ายซ้ายพูพาน เพชรปฐมพร ขวา ประสพโชค มีลาภ

ว่ากันถึงตระกูลของศรคีรี คือทองประสงค์ กับแสงทับทิม ตระกูลของนางบุญนาค ภรรยาของศรคีรี เกี่ยวดองกับตระกูลนิลแนบแก้ว นามสกุลของอาจารย์รื่น

เนื่องจากจำนงค์ แสงทับทิม น้องสาวของบุญนาคไปแต่งงานกับคนในตระกูลนิลแนบแก้ว ดังนั้นอาจารย์รื่นจึงมิใช่คนไกลกับน้อย ทองประสงค์

ประวัติของอาจารย์รื่นเริ่มถูกบันทึกไว้ในสารานุกรมพระเครื่องลุ่มน้ำแม่กลอง ว่า เป็นจอมขมังเวทเรืองวิชาเก่งกล้า มีวิชาอาคมทางด้านการสักยันต์แห่งลุ่มน้ำแม่กลอง ไม่ปราฏเรื่องวันเดือนปีเกิด อุปสมบทเป็นพระภิกษุที่วัดหงษ์

เมื่อบวชได้ระยะหนึ่งก็สึกออกมามีครอบครัว ประกอบอาชีพทำสวนในเขตพื้นที่บางใหญ่ ตำบลกระดังงา อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรงสงคราม

ตำบลกระดังงา กับตำบลบางกระบือมีพื้นที่ติดต่อกัน การไปมาหาสู่ของชาวบ้าน ๒ ตำบลนี้จึงมิได้ลำบากนัก

อาจารย์รื่นเป็นฆราวาสยุคสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ (พ.ศ. ๒๔๘๔ - ๒๔๘๘) ขณะนั้นน้อย ศรคีรี อายุ ๑๐ - ๑๔ ปี กำลังเรียนหนังสือชั้นประถมต้นที่โรงเรียนพรหมสวัสดิ์สาทร

อาจารย์รื่นร่ำเรียนวิชาอาคมด้านการสักยันต์ เชี่ยวชาญด้านไสยศาสตร์ จึงได้เปิดบ้านเป็นสำนักสักยันต์อยู่ที่อำเภอบางคนที

อาจารย์รื่น นิลแนบแก้ว

ด้วยความรักในเสียงเพลง ชอบร้องเพลงมาตั้งแต่เด็ก เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น น้อยจึงเสาะแสวงหาของดีที่จะช่วยส่งเสริมให้ได้เป็นนักร้อง

น้อยเชื่อไสยศาสตร์เรื่องการสักยันต์และการลงอักขระสาลิกาลิ้นทอง ตามคำบอกเล่าของคนในท้องถิ่นบางคนทีที่สืบทอดต่อเนื่องกันมา การเป็นนักร้องต้องเสียงดี แว่วหวานดุจเสียงร้องของนกสาลิกา เผื่อในวันข้างหน้าอาจได้เป็นนักร้องมีชื่อเสียง

สาริกาเป็นนกในวงศ์นกเอี้ยงและนกกิ้งโครง ตัวสีน้ำตาล หัวและคอดำ ปากและขอบตาสีเหลือง มีเสียงไพเราะ เวลากู่หาคู่เป็นจังหวะจะโคน จึงมีคนมาจับมาเลี้ยง

แต่สาลิกาเป็นเครื่องรางของขลัง ผู้คนนิยมด้วยความเชื่อศรัทธาว่ามีคุณในด้านเมตตามหานิยม เป็นวิชาที่มีอาถรรถ์มากมายพอสมควรแต่โบราณ

พระอาจารย์ผู้ทำสาลิกา หากเป็นฆราวาสจะนิยมไปในทางมหาเสน่ห์ยาแฝดเสียเป็นส่วนใหญ่ แต่ถ้าเป็นพระเกจิอาจารย์แล้ว ท่านจะมุ่งไปในด้านเมตตามหานิยมในการค้าขาย ในการเจรจาพาทีให้เป็นที่รักของทุกคน

สาลิกาที่กล่าวถึงนี้มีหลายรูปแบบ ที่พระเกจิอาจารย์ทำขึ้นมาเอง เช่น สาลิกาลิ้นทอง ใช้การลงอักขระที่ปลายลิ้น ใช้เพียงการลงเปล่าๆไม่ต้องลงหมึกแบบสักยันต์ หรือลงอักขระที่ฟันซี่หน้าแถบบนก็ได้ จากนั้นก็ให้ลงคาถากำกับ โดยมากเป็นวิธีที่ฆราวาสร่ำเรียนวิชาเป็นผู้ทำ เครื่องมือที่ใช้จะเป็นเข็มหรือเหล็กแหลม

ผู้เฒ่าผู้แก่เล่าขานว่า ผู้ใดมีความประสงค์จะลงสาลิกาลิ้นทองจ้องไปหาเกจิอาจารย์ที่มีอาคมแก่กล้า นำไปทำพิธีกันที่ป่าช้า

ขณะชื่อเสียงในการเป็นนักร้องกำลังรุ่งโรจน์สุดขีดต่อเนื่องตลอด ๒ ปี เศษๆ นับจากปลายปี พ.ศ. ๒๕๑๒-๒๕๑๓-๒๕๑๔ วงดนตรีแทบไม่มีวันว่าง เพราะคิวงานการแสดงถูกจองเต็มหมด หลายแห่งถึงกับวิกแตกเพราะคนดูเบียดเสียดแย่งกันซื้อตั๋วจองบัตรเพื่อจะเข้าชมให้ได้

เดือนมกราคม พ.ศ. ๒๕๑๕ เป็นเดือนสุดท้ายของชีวิต ก่อนจะพบจุดจบจากอุบัติเหตุถูกรถบรรทุกไม้ซุงชนรถเก๋งส่วนตัวตอนรุ่งสาง

ศรคีรี ศรีประจวบ เสียชีวิตในที่เกิดเหตุของวันที่ ๓๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๕ เหตุเกิดบริเวณริมถนนพหลโยธิน ช่วงหลัก กม. ที่ ๔๔๘-๔๔๙ ตำบลอ่างทอง อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร ขณะมีอายุได้ ๓๗ ปี

แม้ผลงานเพลงที่บันทึกไว้มีเพียง ๓๔ เพลง แต่ล้วนเป็นเพลงดังทั้งสิ้น เช่น น้ำท่วม บุพเพสันนิวาส หนาวลมที่เรณู พอหรือยัง ตะวันรอนที่หนองหาร รักจากใจ ลานรักลั่นทม รักแล้งเดือนห้า เสียงขลุ่ยบ้านนา มนต์รักแม่กลอง คิดถึงพี่ไหม วาสวาพี่น้อย ทุ่งสานสะเทือน แม่กระท้อนห่อ เฝ้าดอกฟ้า หนุ่มนาบ้ารัก เป็นต้น

อ้างอิง

พูพาน เพชรปฐมพร ให้สัมภาษณ์ วันที่ ๓๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๕

ประสพโชค มีลาภ ให้สัมภาษณ์ วันที่ ๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๕

เว็บไชค์ สารานุกรมพระเครื่องลุ่มน้ำแม่กลอง

เว็ปไซค์ การสักยันต์ ลงอักขระเมตตามหานิยม

เรียงเรียง

นิตยสารศิลปวัฒนธรรม ประจำเดือน เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๖

โดย กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม

บทความที่เกี่ยวข้อง